Gebelikte ultrason, anne karnındaki bebeğin muayene edilmesine olanak sağlayan önemli bir muayene aracıdır. Hem normal (sorunsuz) gebeliklerin takibinde hem de komplike (sorunlu / problemli) gebeliklerin takibinde kullanılmakta ve bebekle ilgili birçok olası sorunun erkenden teşhisine olanak sağlamaktadır.
Gebelik dönemi boyunca, gebeliğin ilk tespitinde, gebeliğin 11-13. haftaları arasında (ikili tarama testi ve bebeğin anatomik muayenesi için), gebeliğin 18-23 haftaları arasında (bebeğin detaylı anatomik muayenesi için), gebeliğin 28-32 haftaları arasında (bebeğin normal büyümesinin gözlenmesi için) ve doğum öncesi dönemde (bebeğin doğum öncesi son değerlendirmesi için) olmak üzere en az 5 kez ultrason muayenesi yapılmasında fayda vardır.
İLK ULTRASON MUAYENESİ NE ZAMAN YAPILMALI?
Gebelik ilk defa tespit edildiğinde yani erken gebelik dönemindeki ilk ultrason muayenesi vazgeçilmezdir çünkü bu dönemde gebeliğin kesin teşhisi, gebeliğin rahim içerisinde olduğu (böylece dış gebelikler ekarte edilmesi sağlanır), bebeğin kalp atışlarının gözlenmesi (bebeğin canlı olduğu saptanır), bebeğin boyu ölçülerek gebelik haftasının netleştirilmesi, bebek sayısı saptanarak ikiz, üçüz gibi çoğul gebelikler tespiti sağlanmış olmaktadır. Yine gebeliğin ilk üç ayı sonunda (11-13 haftada) bebeğin boyu, ense kalınlığı ölçümü, burun kemiği varlığı, doppler ile kalp kapakçık fonksiyonu ve bebeğin toplardamar doppler ölçümü ile ikili tarama testi yapılmasına olanak sağlaması açısından ultrason muayenesi gerekmektedir. Gerekli hallerde erken gebelik dönemlerinde bebeğin kafa, beyin, kalp, karın iç organları, elleri ve ayakları da değerlendirilebilmektedir.
3 VE 4 BOYUTLU ULTRASONDAN FARKI NEDİR?
Ayrıntılı ultrason veya detaylı ultrason veya ileri düzey (ikinci düzey) ultrason aynı anlamdadır. Aslında bu tanımların tümü bebeğin ultrason ile incelenebilecek tüm sistem ve organlarının ayrıntılı muayenesidir. Bunun dışında 3 veya 4 boyutlu ultrason denilen inceleme yöntemi ise bunlarla aynı anlama gelmez ancak halk arasında çoğunlukla aynı sanılır.
Bebeğin ayrıntılı ultrason muayenesi 2 boyutlu yapılmaktadır. Buna ilave olarak, aynı muayenede 3 ve 4 boyutlu ultrason kullanılarak aileye bebeğin yüzü, elleri, ayakları 4 boyutlu olarak gösterilebilir. Ayrıntılı ultrason muayenesinde önemli olan ultrason cihazının 3 veya 4 boyutlu olması değil; ayrıntılı ultrason muayenesini bu konuda deneyimli bir uzmanın değerlendirmesidir.
Normal gebelik takibinde gebeliğin 18-23 haftalar arasında fetal ultrason muayenesi yapılır. Bu muayene, her gebelikte bebekte bir doğumsal kusur (anomali) varlığını araştırmak amacıyla yapılır. Herhangi bir anomali saptanmazsa rutin gebelik takibine devam edilir. Ancak anomali saptanması durumunda bu konuyla ilgili aile bilgilendirilerek durumun araştırılması için bu konuda uzman hekimlerce (perinatoloji uzmanı) fetusun yeniden ayrıntılı ultrason muayenesi ve gerekirse invaziv işlemler yapılır.
DETAYLI ULTRASON MUAYENESİ GEBELİĞİN KAÇINCI HAFTASINDA YAPILIR?
Detaylı ultrason muayenesi gebeliğin 18-23 haftalar arasında uygulanabilir ve inceleme yaklaşık 20-40 dakika sürer. Bebeğin pozisyonuna bağlı değerlendirme yapılamaması veya bir şüphe varlığında ultrason muayenesi yaklaşık bir hafta içerisinde tekrar yapılır. Ancak bir şüphe veya risk saptanmamışsa normalde gebelikte bir kere yapılır ve tekrar yapılmasına gerek yoktur.
Ayrıntılı ultrason muayenesinde bebeğin kafa kemikleri, beyin, yüz, omurga, göğüs kafesi içerisi, kalp, karın organları, mide, barsak, böbrekler, kollar - bacaklar (el ve ayaklar dahil) ultrason ile muayene edilebilecek organlar ayrıntılı olarak incelenir. Ayrıca bebeğin suyu, plasentası (bebeğin eşi) ve rahim ağzı uzunluğu da değerlendirilir. Gerekli hallerde ise gebeliğin 20-22 haftalar arasında kalp fetal ekokardiyografi ile değerlendirilir.
BEBEKTEK ANOMALİLER %100 SAPTANABİLİR Mİ?
Ayrıntılı ultrason muayenesinde en iyi merkezlerde en tecrübeli uzmanlar tarafından yapılsa bile asla bebekteki anomalileri %100 saptayamaz. Ortalama %60-80 civarında anomaliler saptanabilir çünkü bazı anomaliler ultrasonda saptanacak belirtiler vermez, bazı anomaliler ultrason yapıldıktan sonra daha ileri aylarda gelişebilir. Normalde bütün gebeliklerin yaklaşık %2-3 kadarında majorkonjenital (doğumsal) anomali vardır.
Gebelerde ultrason için açlık veya tokluk şartı aranmamaktadır. Ancak daha önce yapılan ultrason ve tetkik sonuçları (ikili veya üçlü/dörtlü tarama testi gibi), gebe takip formu gibi dosyaların gebenin yanında getirmesi yararlı olmaktadır.
Düzey Ultrason (2. Düzey Ultrason) ve Uygulama Alanları
Düzey ultrason, tıp alanında önemli bir görüntüleme teknolojisidir. Bu yöntem, ultrason dalgalarının kullanılmasıyla vücut içindeki organ ve dokuların detaylı görüntülerini oluşturur. Düzey ultrason, hem tanı amaçlı hem de tedavi takibi için yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu yazılı, düzey ultrasonun ne olduğu ve nasıl daha ayrıntılı bir şekilde incelendiği ve aynı zamanda SEO uyumlu içeriğin sağlanacağı.
Düzey Ultrason Nedir?
Düzey ultrason, yüksek frekansta ses dalgalarının kullanılmasıyla vücudun içindeki organların, dokuların ve fetüsün ayrıntılı görüntülerini tıbbi bir tıbbi görüntüleme tekniğidir. Bu görüntüler, bir ultrason cihazı tarafından üretilmiştir. Cihaz, istenen bir transdüser (prob) ile ses dalgalarını gönderir. Bu ses dalgaları, vücut içinde yansır ve geri döner. Bilgisayar tarafından işlenen bu yansımalar, doktorlar tarafından ayrıştırmak ve teşhis etmek veya tedaviyi izlemek için kullanılır.
Düzey Ultrasonun Uygulama Alanları
Düzey ultrason, birçok tıbbi uygulama alanında kullanılır:
İzlemi : Düzey ultrason, doğum sırasında fetüsün öldüğü, gelişimini ve izlediğini izlemek için yaygın olarak kullanılır. Kalp atışları, cinsiyeti, organ gelişimi gibi birçok ayrıntıyı görüntüler.
Karaciğer ve Safra Kesesi İncelemeleri : Karaciğer ve safra kesesinin durumu, teşhisinde teşhis. Safra kesesi taşları veya beyin kistleri gibi sorunlar düzey ultrason ile belirlenir.
Böbrek İncelemeleri : Böbreklerin yapısı ve işlevi düzeyi ultrason ile incelenir. Bölgelerin, ülkelerin veya böbrek hastalıklarının bu kullanımı.
Kardiyovasküler İncelemeler : Kalp ve damarlar üzerinde ekokardiyografi adı verilen özel bir düzey ultrason türü kullanılır. Kalp odaları, kapaklar ve damarların değerlendirilmesi bu şekilde yapılır.
Kas ve Eklemler : Spor yaralanmaları veya kas-iskelet hastalıklarının teşhisi ve tedavisi için düzey ultrason kullanılır.
Düzey ultrasonunun bazı parçaları:
İnvazif olmayan bir yöntem, yani cerrahi olmayan bir yöntemdir.
Radyasyon kullanılmaz, bu nedenle tekrarlanabilir ve güvenlidir.
Gerçek zamanlı bilgi sağlar, anlık görüntüler sunar.
Hızlı ve etkili bir şekilde sonuçlar elde edilir.
Sonuç olarak, düzey ultrason, tıp alanında yaygın olarak kullanılan bir görüntüleme tekniğidir ve birçok tıbbi uygulama alanında önemli bilgiler sunar. Düşük riskli, yüksek pikselli görüntüler ve hızlı sonuçlarla tanı ve tedavi seçeneklerinde vazgeçilmez bir araç.